Matematyka
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI I WYMAGANIA EDUKACYJNE DLA UCZNIÓW KLAS 4-8
Kontrakt między nauczycielem i uczniem
• Ocenianie uczniów na lekcjach matematyki dotyczy przyswojonej przez ucznia wiedzy, umiejętności, wysiłku włożonego w przygotowanie pracy i aktywności na lekcjach.
• Uczeń ma obowiązek systematycznego i czynnego uczestnictwa w procesie uczenia się przez cały okres nauki.
• Uczeń ma obowiązek prowadzić zeszyt przedmiotowy, zeszyt ćwiczeń, nosić potrzebne przybory oraz odrabiać prace domowe.
• Brak pracy domowej lub nie przygotowanie się do lekcji uczeń powinien zgłosić nauczycielowi jeszcze przed rozpoczęciem danej lekcji.
• Wszystkie zaległości spowodowane nie przygotowaniem do lekcji lub nieobecnością ucznia w szkole, ma on obowiązek uzupełnić na następną lekcję chyba, że nauczyciel ustanowi inny termin.
• W ciągu semestru uczeń ma prawo do dwukrotnego zgłoszenia nie przygotowania do lekcji, które będzie odnotowane w dzienniku lekcyjnym . Przez nieprzygotowanie rozumiemy: brak pracy domowej i niegotowość do odpowiedzi. Po wykorzystaniu limitu określonego powyżej uczeń otrzymuje za każde nieprzygotowanie ocenę niedostateczną. Inne uchybienia tj.: brak zeszytu przedmiotowego, zeszytu ćwiczeń, brak pomocy potrzebnych na lekcję odnotowujemy za pomocą minusów. Za pięć minusów uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną.
• Drobne uchybienia w: odpowiedziach ustnych, pisemnych poprawach sprawdzianów, pracach domowych itp., mogą być odnotowane w dzienniku lekcyjnym za pomocą minusów.
• Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości.
• Prace klasowe, sprawdziany są obowiązkowe.
• Prace klasowe są zapowiadane przez nauczyciela z tygodniowym wyprzedzeniem i podanym zakresem sprawdzanych umiejętności i wiedzy. Jeżeli z przyczyn losowych uczeń nie może ich napisać z całą klasą, może być poddany sprawdzeniu wiadomości w sposób i w terminie ustalonym przez nauczyciela, po uzgodnieniu z uczniem.
• Uczeń ma możliwość poprawy pracy klasowej, w terminie nie dłuższym niż 14 dni. W szczególnych przypadkach nauczyciel może określić inny termin (np. z powodu choroby ucznia lub nauczyciela).
• Każdą pracę klasową można poprawić tylko jeden raz i brane są pod uwagę obie oceny.
• Krótkie sprawdziany i kartkówki (10 – 15 min.) obejmujące treści kształcenia z trzech ostatnich różnych tematów lekcji nie muszą być zapowiadane i będą pisane jednokrotnie.
• Krótkie sprawdziany i kartkówki po sprawdzeniu oddawane są uczniom, natomiast prace klasowe są przechowywane w szkole z możliwością wglądu dla rodziców.
• Nauczyciel zastrzega sobie prawo indywidualizacji procesu oceniania ucznia w szczególnych przypadkach- dotyczy to uczniów z opinią PPP.
• Sprawdziany pisemne będą ocenione przez nauczyciela w ciągu dwóch tygodni od ich napisania. W sytuacjach, gdy nauczyciel np. zachoruje lub jest na szkoleniu, termin ulec zmianie.
• Ocenione kartkówki uczeń ma obowiązek poprawić w domu lub na lekcji (decyduje nauczyciel), zaś rodzice podpisać. Jest to nieodzowny element pracy domowej.
• Po dłuższej nieobecności w szkole (powyżej 2 tygodni) uczeń ma prawo nie być oceniany przez tydzień.
• Uczeń, który opuścił pracę klasową z przyczyn usprawiedliwionych może ją napisać w ciągu dwóch tygodni od dnia powrotu do szkoły. Termin i czas wyznacza nauczyciel, tak by nie zakłócać procesu nauczania pozostałych uczniów.
• Aktywność na lekcji jest nagradzana ocenami lub "plusami". Przez aktywność rozumiemy: częste zgłaszanie się na lekcji i udzielanie poprawnych odpowiedzi, czynna praca w grupach, wykonywanie dodatkowych zadań. Za 5 zgromadzonych plusów uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą.
• Przy wystawianiu oceny na zakończenie semestru, roku szkolnego brana jest pod uwagę waga ocen
• Przy ocenianiu, nauczyciel uwzględnia możliwości intelektualne ucznia.
• Nauczyciel może podnieść ocenę semestralną lub roczną nawet o 1 stopień uczniowi, który wyróżnia się aktywnością podczas lekcji, rozwiązuje dodatkowe problemy, wykazuje inicjatywę w dodatkowych pracach, ma wiedzę ponad program, bierze udział w różnych konkursach przedmiotowych, a także pomaga słabszym uczniom w nauce.
• Nauczyciel może obniżyć ocenę semestralną lub roczną nawet o 1 stopień uczniowi, który opuścił 30 do 50% godzin lekcyjnych w danym semestrze, często przychodzi na lekcje nieprzygotowany, nie nadrabia zaległości, nie przynosi zeszytu, nie odrabia zadań domowych, nie interesuje się przedmiotem.
Narzędzia obserwacji osiągnięć uczniów:
• prace klasowe (lub testy),
• sprawdziany i kartkówki,
• odpowiedzi ustne,
• prace domowe,
• zeszyty ćwiczeń,
• udział w konkursach matematycznych, wykonywanie pomocy,
• obserwacja ucznia:
• przygotowanie do lekcji,
• aktywność na lekcji,
• praca w grupie.
Obszary aktywności:
• Rozumienie i znajomość pojęć matematycznych.
• Umiejętność przedstawienia toku rozumowania.
• Rozwiązywanie zdań z wykorzystaniem poznanych metod.
• Posługiwanie się językiem matematycznym i odpowiednią symboliką.
• Stosowanie wiedzy przedmiotowej w rozwiązywaniu problemów poza matematycznych.
• Prezentowanie wyników swojej pracy w różnych formach.
• Aktywność na lekcjach, praca w grupach, wkład własny ucznia.
Wszystkie formy aktywności ucznia są oceniane w skali stopniowej.
• Punkty uzyskane z prac klasowych i sprawdzianów przeliczane są na stopnie wg następującej skali:
99% + dodatkowe
100 % - 90 % - bardzo dobry 89 % - 75% - dobry 74 % - 50 % - dostateczny 49 % - 30 % - dopuszczający 29 % - 0 % - niedostateczny
Informacja zwrotna.
Nauczyciel - uczeń:
• informuje uczniów o wymaganiach i kryteriach oceniania,
• pomaga w samodzielnym planowaniu rozwoju,
• motywuje do dalszej pracy.
Nauczyciel - rodzice:
• informuje o wymaganiach i kryteriach oceniania,
• informuje o aktualnym stanie rozwoju i postępów w nauce,
• dostarcza informacji o trudnościach ucznia w nauce,
• dostarcza informacji o uzdolnieniach ucznia,
• daje wskazówki do pracy z uczniem.
• prowadzi dziennik elektroniczny do którego rodzic ma dostęp.
Kryteria oceny semestralnej i rocznej:
• Ocenę semestralną (roczną) wystawia nauczyciel najpóźniej na tydzień przed terminem klasyfikacji semestralnej (rocznej).
• O zagrożeniu oceną niedostateczną informuje ucznia, jego rodziców oraz wychowawcę klasy na miesiąc przed klasyfikacją.
• Ocenę semestralną (roczną) wystawia się na podstawie ocen uzyskanych w ciągu całego semestru (roku), przy czym nie jest to średnia ocen uzyskanych przez ucznia.
Standardy wymagań z matematyki
Uczniowie potrafią:
1.
a) używać matematyki jako nieodłącznej składowej prac praktycznych podejmowanych w klasie;
b) opowiadać o swojej pracy i reagować na pytania;
c) dokonywać przewidywań opartych na doświadczeniu.
2.
a) dokonywać wyboru materiałów, przyborów i wiedzy matematycznej w sposób dostosowany do podjętego praktycznego zadania;
b) opowiadać o pracy i zadawać pytania używając odpowiedniego matematycznego języka;
c) odpowiadać według własnych przekonań na pytanie: co by było, gdyby ...
3.
a) znaleźć sposoby pokonywania trudności przy rozwiązywaniu problemów;
b) używać odpowiednich symboli matematycznych i interpretować je w precyzyjny sposób;
c) przedstawiać wyniki w przejrzysty i dobrze zorganizowany sposób;
d) badać twierdzenia ogólne wypróbowując je na przykładach.
4.
a) rozpoznać i uzyskać informacje do rozwiązania problemu;
b) interpretować sytuacje matematycznie za pomocą odpowiednich symboli i diagramów;
c) podać pewne uzasadnienia dla swoich rozwiązań;
d) poszukiwać uogólnień.
5.
a) radzić sobie z zadaniami poprzez rozbijanie ich na prostsze i łatwiejsze;
b) interpretować informacje przedstawione na różne sposoby w formie matematycznej; c) formułować uogólnienia i sprawdzać je.
6.
a) stawiać własne pytania lub obmyślać zadania w danym kontekście;
b) oceniać krytycznie matematyczne przedstawienie informacji;
c) uogólniać dając pewne uzasadnienia.
7.
a) zmieniać linię postępowania w matematyce lub opracowaniach matematycznych problemów;
b) zbadać lub skomentować konstruktywnie uogólnienia lub rozwiązania.
8.
a) podać logiczne sprawozdanie z pracy, z uzasadnieniem pewnych decyzji lub wyborów;
b) zrozumieć rolę kontrprzykładów w podważaniu uogólnień lub obalaniu hipotez.
9.
a) porządkować i uwzględniać równocześnie pewną liczbę cech i zmiennych przy rozwiązywaniu problemów;
b) uzasadniać swoje rozwiązania problemów, uwzględniając jednocześnie pewną liczbę cech i zmiennych.
10.
a) samodzielnie opanować pewien uprzednio nieznany dla siebie obszar matematyki;
b) operować pojęciami dowodu i definicji.
Sposoby sprawdzania wymogów edukacyjnych
1. Określenie stopnia opanowania przez ucznia wymogów edukacyjnych umożliwią:
a/ całogodzinne prace klasowe w formie testów, klasówek, i dłuższych ustnych wypowiedzi obejmujących większe partie materiału;
b/ bieżące sprawdzanie przyswojonej wiedzy w formie krótkiej wypowiedzi ustnej lub krótkich sprawdzianów;
c/ obserwacja pracy ucznia obejmująca: zadania domowe, przygotowywanie pomocy dydaktycznych.
d/ obserwacja zaangażowania ucznia w proces edukacyjny obejmująca: aktywność ucznia podczas lekcji, aktywność podczas pracy w grupach, zainteresowanie rozwiązywaniem nietypowych problemów matematycznych.
2. Na początku każdego semestru nauczyciel ma obowiązek poinformować uczniów o przewidywanych pracach klasowych i sprawdzianach.
3. Praca klasowa całogodzinna powinna być zapowiedziana co najmniej tydzień wcześniej.
4. Każdy uczeń powinien otrzymać co najmniej jedną ocenę w miesiącu.
Szczegółowe kryteria ocen cząstkowych
1. Ocena celująca – otrzymuje ją uczeń, który wykazuje się wiedzą ponadprogramową, potrafi rozwiązywać problemy nietypowe, jest twórczy, rozwija swoje uzdolnienia, bierze udział w konkursach przedmiotowych i zajmuje punktowane miejsca na etapie powiatowym i wojewódzkim.
2. Ocena bardzo dobra – otrzymuje ją uczeń, który w sposób zadowalający opanował wiedzę z danego działu oraz sprawnie posługuje się nią w samodzielnym rozwiązywaniu problemów i potrafi rozwiązywać zadania innego typu niż były rozwiązywane na lekcji.
3. Ocena dobra – otrzymuje ją uczeń poprawnie rozwiązujący typowe zadania z danego przedmiotu i dzięki swoim wiadomościom rozumie większość materiału.
4. Ocena dostateczna – otrzymuje ją uczeń, który opanował podstawowe wiadomości z przedmiotu i jest w stanie robić dalsze postępy i rozwiązywać zadania o średnim stopniu trudności.
5. Ocena dopuszczająca – otrzymuje ją uczeń, który potrafi rozwiązywać proste problemy matematyczne (zadania), pracuje przy pomocy nauczyciela i rokuje nadzieje, że braki, które posiada uzupełni w następnym semestrze.
6. Ocena niedostateczna – otrzymuje ją uczeń, który nie opanował podstawowych wiadomości z przedmiotu, nie potrafi rozwiązywać prostych problemów matematycznych nawet przy pomocy nauczyciela, co uniemożliwia mu dalsze zdobywanie wiedzy. Nie wyraża chęci poprawy oceny niedostatecznej cząstkowej np. z kartkówki, odpowiedzi ustnej, czy oceny niedostatecznej z pracy klasowej.
Dostosowanie Przedmiotowego Systemu Oceniania z matematyki do możliwości uczniów ze specjalnymi wymaganiami edukacyjnymi:
Uczniowie z pisemną opinią z Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie z orzeczeniem o potrzebie nauczania indywidualnego są oceniani zgodnie z zaleceniami poradni.
Nauczyciel dostosowuje wymagania do ich indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia. Uczniowie posiadający dysfunkcje zostaną objęci opieką, zostaną zastosowane zasady wzmacniające poczucie wartości, bezpieczeństwa, motywacji do dalszej pracy i doceniania wkładu pracy oraz małych sukcesów. Obniżenie wymagań nie zwalnia z realizacji podstawy programowej.
Rodzaje występujących dysfunkcji:
• Dyskalkulia – trudności w liczeniu Ucznia ze stwierdzoną dyskalkulią oceniamy przede wszystkim za tok rozumowania, a nie za poprawność liczenia. A więc dostosowanie wymagań będzie dotyczyć tylko formy sprawdzenia wiedzy głównie poprzez prześledzenie toku rozumowania w danym zadaniu, i jeśli jest on poprawny – wystawienie uczniowi pozytywnej oceny. U uczniów z dyskalkulią formę wypowiedzi pisemnej można zamienić na odpowiedź ustną, lub ustną na pisemną na wyraźną prośbę ucznia lub rodzica.
• Dysgrafia – brzydkie, nieczytelne pismo Dostosowanie wymagań dotyczy formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Jeśli nauczyciel nie może rozczytać pracy ucznia, to może go poprosić by przeczytał ją sam lub przepytać go ustnie z danego materiału. Nie oceniamy czytelności i estetyki wykonanych rysunków a jedynie ich poprawność.
• Dysleksja – trudności w czytaniu utrudniające zrozumienie treści tekstu Dostosowanie wymagań w tym zakresie będzie polegało na stosowaniu krótkich i prostych poleceń, czytaniu zadań na głos, objaśnianiu dłuższych poleceń. Uczniowie ci będą mieć wydłużony czas pracy o 5-10 minut podczas pisania sprawdzianów, prac klasowych.
Uczeń posiadający sprawność intelektualną poniżej przeciętnej
W przypadku ucznia ze sprawnością intelektualną niższą od przeciętnej stosuje się następujące metody ułatwiające opanowanie materiału:
• omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności
• zwiększenie ilości czasu na przyswojenie i utrwalenie materiału
• formułowanie poleceń ustnych i pisemnych w jasny i zrozumiały sposób
• unikanie trudnych i abstrakcyjnych pojęć
• odwoływanie się do konkretów, graficznego przedstawiania treści zadań
• unikanie pytań problemowych
• wolniejsze tempo pracy
• stosowanie zasady poglądowości
• odrębne instruowanie
• zadawanie do domu mniejszej ilość zadań tak by uczeń mógł wykonać je samodzielnie
• ukierunkowanie toku myślenia nawiązujące do sytuacji życiowych
• pomoc w trakcie pracy samodzielnej, w razie potrzeby udzielanie pomocy i wyjaśnień, mobilizowanie do wysiłku i ukończenia zadania
W przypadku ucznia z objawami zaburzeń funkcji słuchowo-językowych stosuje się:
• naukę reguł, wzorów rozkłada się w czasie, często przypomina i utrwala
• informujemy ucznia że będzie pytany
• w trakcie rozwiązywania zadań nauczyciel sprawdza, czy uczeń przeczytał treść zadania i czy prawidłowo ją zrozumiał, w razie potrzeby udziela mu dodatkowych wskazówek
W przypadku ucznia z objawami zaburzeń funkcji wzrokowo – przestrzennych, integracji percepcyjno – motorycznej i lateralizacji stosuje się:
• materiał sprawiający trudność jest dłużej utrwalany, dzielony na mniejsze części
• oceniany jest tok rozumowania, nawet gdy ostateczny wynik zadania jest błędny (co wynikać może z pomyłek rachunkowych)
• w czasie sprawdzianów uczeń ten ma zwiększoną ilość czasu na rozwiązanie zadań Inne rodzaje dysfunkcji – ocenianie zgodnie ze wskazaniami poradni